De meeste van de meer dan 400.000 vol-elektrische auto’s die er nu in Nederland zijn, staan geregistreerd in Noord-Holland, Flevoland en Utrecht: samen regio Noordwest. Met de 79 inliggende gemeenten slaan de drie provincies al sinds 2012 de handen ineen om het elektrisch rijden vooruit te helpen. Via het projectbureau MRA-Elektrisch voeren zij een succesvol stimuleringsprogramma.
Gezamenlijke aanbestedingen
Internationaal geniet MRA-E bekendheid vanwege het uitgebreide netwerk van openbare oplaadpunten dat het heeft opgezet. En dit netwerk groeit snel: van 4600 eind 2019 naar meer dan 12000 eind 2023. De aanpak gaat uit van de spilfunctie die lokale overheden hebben. Voor de 79 gemeenten in de drie provincies organiseert MRA-E gezamenlijke aanbestedingen voor publieke oplaadpunten. Bijna alle gemeenten doen hier graag aan mee. De gezamenlijke aanbestedingen zijn aantrekkelijk door het schaalvoordeel en omdat marktpartijen via het programma van eisen worden aangezet tot innovatie. Denk bijvoorbeeld aan slim laden, prijstransparantie en dienstverlening aan elektrische rijders. Bovendien houden gemeenten zo stevig grip op de openbare ruimte – en daar ligt bij uitstek hun verantwoordelijkheid.
Niet verwonderlijk dus dat de Rijksoverheid de aanpak van MRA-E binnen de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) als voorbeeld heeft gesteld. In 2020 is Nederland verdeeld in zes regio’s. De insteek: in de andere regio’s tot een vergelijkbare regionale samenwerking komen als in regio Noordwest met MRA-E.
Portaal en regioadviseurs
Voor gemeenten in regio Noordwest die met de gezamenlijke aanbestedingen meedoen, is er een handig online portaal. Dit bespaart gemeenten veel werk, want hierin is het proces in één keer strak gestroomlijnd: van aanvraag tot plaatsing van de laadpaal. Ook kunnen gemeenten het gebruik van de laadpunten via het portaal monitoren. Tot op het niveau van elk afzonderlijk laadpunt. Benieuwd naar de ervaringen? Lees wat de gemeente Haarlem en gemeente Almere u te vertellen hebben.
Meteen aan de slag en weten wat MRA-E voor uw gemeente kan betekenen? Neem contact op met een van onze regioadviseurs of via laadpalen@mrae.nl.
De regioadviseurs zijn hét aanspreekpunt voor deelnemende gemeenten. Ze kunnen u bijvoorbeeld helpen bij het bepalen van laadpaallocaties en de voorbereiding van het verkeersbesluit.
Of kijk eerst in de speciale Toolkit voor gemeenten, vol met handige documenten en brochures.
Vraag-, data- en aanbodgestuurd plaatsen
Groot voordeel is dat er eenvoudig kan worden opgeschaald als het aantal elektrische auto’s snel gaat groeien. Voor het plaatsen van openbare laadpalen adviseert MRA-E de ‘ladder van plaatsen’. Er ontstaat snel een dekkend laadnetwerk, omdat laadpalen precies daar worden geplaatst waar behoefte is:
1. waar een e-rijder erom vraagt
2. waar de data laten zien dat de bestaande laadpalen goed worden gebruikt
3. op slimme locaties.
Deze ladder geeft gemeenten houvast en laat zien welke hiërarchie zij bij het plaatsen het beste kunnen volgen. Het plaatsen van laadpalen op verzoek van e-rijders (vraaggestuurd plaatsen) komt eerst. Hiermee kunnen gemeenten het netwerk laten meegroeien met de vraag. De uitrol kan eenvoudig worden versneld of vertraagd. Ook is er zekerheid dat de laadpaal goed wordt gebruikt, wat de business case versterkt en gunstig is voor de prijsontwikkeling.
Hierna volgt datagestuurd plaatsen. Blijkt uit de laaddata dat de laadpalen in een bepaalde buurt goed worden gebruikt, dan wordt er zonder verzoek een paal bijgeplaatst. Als derde komt het aanbodgestuurd plaatsen in aanmerking: op plekken waar de laadbehoefte niet kan worden ingeschat, maar waar de gemeente tóch redenen ziet om een laadpaal te plaatsen. Denk aan plekken waar een laadpaal het elektrisch rijden voor een breed publiek zichtbaar maakt. Of aan strategische locaties zoals winkelcentra. Meer weten over de ‘ladder van plaatsen’ en het gebruik hiervan? Neem contact op met een van onze regioadviseurs of via laadpalen@mrae.nl.
Laadkaart
Om inzicht te krijgen in het aantal benodigde laadpunten en de plek waar deze zouden moeten komen, kan een laadkaart handig zijn. Deze kaart maakt inzichtelijk waar in de nabije toekomst behoefte aan laadpalen is, en wijst daar alvast geschikte locaties voor aan. Vraagt iemand een laadpaal aan, dan kan de plaatsing sneller gaan. MRA-E heeft ervaring en geeft tips en tricks, bijvoorbeeld voor het bundelen van verkeersbesluiten.
Wilt u advies? Neem contact op met Thijs van der Woude, projectleider laadkaarten
Laadpleinen
Gemeenten krijgen steeds vaker het advies om laadpleinen aan te leggen. Een laadplein heeft tenminste drie laadpalen (zes laadpunten) die bij elkaar staan. Als er vraag is van meerdere e-rijders, kan een laadplein het netwerk van openbare laadpalen verstevigen. Maar hoe zorgt u er als gemeente voor dat een laadplein gebruikersvriendelijk en toekomstbestendig is? MRA-E geeft u graag advies hoe u ervoor kunt zorgen dat e-rijders goed gefaciliteerd blijven. Met een sterk laadvermogen, transparante en betaalbare laadtarieven en korte (loop)afstanden.
Neem contact op met Jeroen Boeve, realisatiemanager laadinfrastructuur
Groen en slim laden
Via het programma van eisen in de aanbestedingen waarborgt MRA-E dat e-rijders altijd laden met groene stroom. Zo dragen we sterk bij aan de energietransitie en een beter klimaat. In 2020 werd er al 20,5 miljoen kWh geladen, wat overeenkomt met meer dan 112 miljoen emissievrije kilometers.
Met slim laden gaan we nog een stap verder: we maximaliseren het laadvermogen van de laadpalen als er veel groene stroom geproduceerd wordt en de tarieven laag zijn. Zo wordt het elektrisch rijden nog duurzamer. Pieken in het aanbod van zonne- en windenergie worden beter benut, de stabiliteit van het elektriciteitsnetwerk wordt versterkt en het aandeel groene stroom in het elektriciteitsnet kan groeien. MRA-E is nauw betrokken bij onderzoek naar slim laden. En MRA-E doet ervaring op in de praktijk. In 2021 zijn in samenwerking met TotalEnergies proeven gestart in Haarlem, Zeist en Heerhugowaard. In samenwerking met Vattenfall zijn laadpalen in 12 gemeenten voorzien van nieuwe software die automatisch bepaalt hoe snel de elektrische auto’s laden. De e-rijder merkt niets van dit slimme laden, terwijl hij er door lagere tarieven wél van kan gaan profiteren. Kijk op groen laden voor alle projecten rond slim laden.
Meer weten of zelf aan de slag met groen en slim laden? Neem contact op met Nanet Rutten, projectleider slim laden en netcongestie
Laden op privéterrein
Een fijnmazig publiek laadnetwerk is een voorwaarde om het elektrisch rijden tot een succes te maken. Maar daarmee zijn we er nog niet. Zodra het e-rijden écht een grote vlucht neemt, zijn ook laadpunten op privéterrein onmisbaar. Denk bijvoorbeeld aan laadvoorzieningen bij winkelcentra, in parkeergarages en op bedrijventerreinen. Steeds meer ondernemers en bewoners willen hiermee aan de slag. MRA-E ondersteunt hen graag, want dit jaagt de innovatie en ontwikkeling van het laden op privéterrein aan. Zo komt de kennis en ervaring die MRA-E opdoet op het slimme laadstation bij logistiek dienstverlener Deudekom, direct ten goede aan initiatieven elders.
Wilt u weten hoe u ondernemers en bewoners in uw gemeente met laden op privéterrein vooruit kunt helpen? Neem contact op met Gianluca de Jong, projectleider privaat laden.
Met VvE Oranjehof in Alkmaar keek MRA-E naar de bestaande VvE-garage. Hoe zouden e-auto’s hier kunnen gaan laden? MRA-E dacht mee en gaf advies op technisch, procedureel en juridisch vlak. Gemeenten doen er goed aan vergelijkbare initiatieven te stimuleren, zodat e-rijders op hun eigen parkeerplek kunnen laden en hiervoor niet onnodig de straat op moeten. De brochure, juridische toolkit en andere hulpmiddelen die MRA-E samen met onder meer de G4-steden heeft samengesteld, helpen VvE’s snel op weg. De brochure (vernieuwd in 2021) en meer informatie over laden in VvE’s is te vinden op www.vveladen.nl
Snelladen
Snellaadstations zijn voor negen van de tien ritten overbodig. Zeker met de actieradius van de nieuwste modellen e-auto’s. Maar voor die ene lange rit zijn ze onmisbaar. Snellaadstations helpen range anxiety voorkomen en stellen e-rijders in staat om zonder veel oponthoud grote afstanden af te leggen. MRA-E heeft een plan van aanpak gemaakt dat gemeenten houvast geeft voor de realisatie van een dekkend snellaadnetwerk. Verder werkt MRA-E aan een regionale laadkaart waarop alle e-initiatieven in de regio in beeld worden gebracht. Deze regionale laadkaart moet bijvoorbeeld voorkomen dat een partij een snellaadstation bouwt en een andere partij 100 meter verderop ook. MRA-E helpt partijen ook praktisch op weg: met informatievoorziening en ondersteuning bij voorbeeldprojecten.
Meer weten? Neem contact op met Nanet Rutten, projectmanager snelladen, slim laden en netcongestie
Actuele vraagstukken
MRA-E heeft continu aandacht voor actuele vraagstukken rond het elektrisch laden. Denk aan zaken als prijstransparantie, het laden binnen VvE’s en brandveiligheid. Onze collega’s kunnen u voorzien van actuele kennis en informatie, en helpen u graag met de vertaling hiervan in effectief beleid. Rond ‘populaire’ issues zoals laadpaalklevers of laden in een lantaarnpaal verzamelt MRA-E feitelijke informatie. Op basis van objectieve data kunnen wij u hierover een goed afgewogen advies geven.
Meer weten of een onderwerp op onze agenda zetten? Neem contact op met Jeroen Schutter, projectmanager
Binnen het project MRA-Elektrisch werken overheden in Flevoland, Noord-Holland en Utrecht samen om elektrisch vervoer te stimuleren en een netwerk van publieke oplaadpunten te realiseren