Het lijkt een trend te worden: gemeenten die op zoek gaan naar mogelijke locaties voor openbare laadpalen. Zij brengen in kaart waar in de nabije toekomst behoefte aan laadpalen zal zijn, en wijzen daar alvast geschikte locaties voor aan. Vraagt iemand een laadpaal aan, dan kan de plaatsing sneller gaan. Welke ervaringen worden er opgedaan en wat zijn tips en tricks?
In de gemeente Leusden stapten ambtenaren op de fiets voor een eerste inventarisatie. Beleidsadviseur duurzame leefomgeving, Martijn Sengers: “Om te beginnen vroegen we ons af welke woonwijken voor laadpalen in aanmerking zouden komen. Vervolgens zijn we gaan kijken en hebben we foto’s gemaakt van potentiële locaties. Bij de plekken die als voorkeurslocatie zijn aangewezen, hebben we onder andere rekening gehouden met de ligging van kabels en leidingen. Je moet de voorkeurslocaties na verloop van tijd wel checken, want de criteria zijn niet statisch. Nu moet de laadpaal vanwege de aanrijbeveiliging bijvoorbeeld x-centimeter van de stoeprand moet staan. Toen wij de voorkeurslocaties aanwezen was dat nog niet zo.” Sengers is tevreden over de pragmatische aanpak: die werkt en is kosteneffectief.
Check en double check
Anders dan Leusden liet de gemeente Utrechtse Heuvelrug de inventarisatie uitvoeren door een extern bureau. Beleidsmedewerker Yvonne Florissen: “Het bureau gebruikte een algoritme en variabelen als het aantal huishoudens, het gemiddelde inkomen en de aanwezigheid van opritten om de verwachte vraag en spreiding in beeld te brengen.” Handig om de uitgangspositie te bepalen. “Onze ervaring is wel dat je goed moet opletten dat je het bureau alle criteria voor een mogelijke laadlocatie meegeeft, én dat je de locaties die zij voorstellen goed checkt. Zo bleken bij ons niet alle locaties die het bureau aanwees op gemeentegrond te liggen.” Een vergelijkbare ervaring heeft ook Anne Berkheij, die als VNG-trainee het proces in de gemeente Houten begeleidde. “Alles valt of staat met de voorbereiding en een goede samenwerking met het bureau. Zorg ervoor dat alle locaties kloppen en voldoen aan al je eigen eisen. Ga erlangs en check het met de leverancier. Alle moeite die je er in het begin insteekt, betaalt zich later terug.”
Communicatie en inspraak
Berkheij kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk 
communicatie is voor draagvlak. “In Houten gebruikten we bijvoorbeeld spuitkrijt om iedereen op straat te laten weten waar we mee bezig zijn. Er verschenen artikelen in de krant en de wijkcoördinatoren traden op als ambassadeurs. De insteek: belanghebbenden inzicht geven en laten zien wat de afwegingen voor de locaties waren.”
Een plankaart met genummerde locaties maakte het eenvoudiger om op de inspraakavond of online een standpunt kenbaar te maken. Houten nam daarna voor alle voorkeurslocaties een verkeersbesluit. Bij gewijzigde locaties konden inwoners bezwaar maken (voor ongewijzigde locaties gold een beroepsprocedure). Berkheij: “Het is verstandig de juridische medewerkers vooraf te informeren zodat zij de capaciteit hebben om de verkeersbesluiten en bezwaren snel te beoordelen. Wij waren dat vergeten waardoor onze collega’s aardig overvallen werden.”
In de meeste gemeenten blijken bezwaren vooral te maken te hebben met de parkeerdruk die bewoners ervaren. Maar of een hoge parkeerdruk een reden is om geen voorkeurslocaties aan te wijzen? Daarover verschillen gemeenten van inzicht. Zo richt de gemeente Houten zich in principe op gebieden waar de parkeerdruk minder is dan 90%, wat bijdraagt aan een breed draagvlak. De gemeente Haarlem stelt voor de parkeerdruk juist helemaal niet mee te wegen. Beleidsadviseur Bella Pover: “EV is de toekomst. We willen in álle wijken een netwerk van laadpunten realiseren.”
“Een voorkeurslocatie is een locatie waar de gemeente beoogt een laadpaal te realiseren zodra daar aantoonbaar vraag naar bestaat. Voorkeurslocaties kunnen worden gebruikt door gemeenten om aan de inwoners en belanghebbenden duidelijk te maken welke locaties zij in de komende periode wensen te realiseren. Ook kan het een hulpmiddel zijn om sneller een verzoek van een e-rijder tot een locatievoorstel te laten leiden. Voorkeurslocaties die worden omgezet in een locatievoorstel voor een laadpaal worden onverminderd getoetst op de koppeling aan een verzoek van een e-rijder en de criteria en eisen voor geschikte laadlocaties.”
Verkeersbesluit
Een ander discussiepunt is hoeveel tijd er redelijkerwijs mag zitten tussen het verkeersbesluit en de daadwerkelijke plaatsing van een laadpaal. Nieuwe bewoners willen wellicht ook bezwaar maken. Berkheij: “Als voor een voorkeurslocatie een verkeersbesluit genomen is, dan ben je er nog niet. Op het moment van plaatsing moet je altijd bekijken of de situatie ter plekke in de tussentijd niet veranderd is.”
Frans Kraaikamp van de gemeente Blaricum, Eemnes en Laren adviseert daarom: “Denk na over mogelijke locaties en maak een plankaart, maar neem het verkeersbesluit pas als er echt een aanvraag is.” Ook Joop Mazier van verkeerskundig adviesbureau BonoTraffics vindt dit raadzaam: “Op dat moment ben je pas 100% zeker dat de laadpaal geplaatst wordt. Bovendien wil op basis van de aanvraag de specifieke locatie van de laadpaal nog wel eens wijzigen. Het is dus eerlijk om belanghebbenden ten tijde van de aanvraag de mogelijkheid te geven om in bezwaar te gaan.” Wettelijk is niet vastgelegd hoe lang een verkeersbesluit geldig is. Per gemeente gelden verschillende opvattingen over de houdbaarheid van een verkeersbesluit.
Heilige graal?
Er wordt steeds meer ervaring opgedaan met de plankaart met voorkeurslocaties. Maar hoeveel sneller laadpalen hiermee geplaatst kunnen worden, valt nog niet te zeggen. Zeker is dat het gemeenten helpt om voorbereid te zijn op een toekomst met veel laadpaalverzoeken. Het is een hulpmiddel om een beeld te krijgen van het aantal laadpalen dat nodig is, en het geeft (potentiële) e-rijders het vertrouwen dat er actief beleid is om laadvoorzieningen mogelijk te maken. Maar alle obstakels wegnemen kan het niet. Zo versnelt het de daadwerkelijke aansluiting niet: de gemeente moet voor iedere paal toch nog de exacte locatie bepalen en de voorbereidingstijd die de netbeheerder nodig heeft verandert niet. Ook zal de praktijk nog moeten uitwijzen hoe lang een verkeersbesluit houdbaar is.
Advies nodig over het (wel of niet) maken van een plankaart? Neem contact met ons op.
